Xe nâng hàng là một thiết bị quan trọng trong ngành công nghiệp. Để tăng tuổi thọ của xe nâng hàng, không chỉ cần bảo dưỡng xe định kỳ mà còn phải vận hành xe đúng kỹ thuật.
Nhưng làm thế nào để lái xe nâng hàng an toàn và hiệu quả cho những người mới bắt đầu? Top10vietnam sẽ hướng dẫn lái xe nâng điện đúng chuẩn trong bài viết sau. Hãy cùng theo dõi nhé!
Xe nâng điện là gì? Hướng Dẫn Lái Xe Nâng Điện Chi tiết Nhất
Xe nâng điện là loại xe nâng có động cơ điện thay vì động cơ đốt trong và sử dụng ắc quy hoặc pin công nghiệp có khả năng sạc lại làm nguồn năng lượng.
Xe nâng điện được ưa chuộng trong các công xưởng và các khu công nghiệp nặng bởi tính tiết kiệm, an toàn và thân thiện với môi trường.
Đặc điểm cấu tạo xe nâng điện
Xe nâng điện là một loại máy móc hiện đại, được thiết kế để nâng và vận chuyển hàng hóa. Cấu tạo của xe nâng điện bao gồm những bộ phận cơ bản sau:
- Khung nâng: Là bộ phận chịu trách nhiệm nâng và hạ khung xe cùng càng nâng. Khung nâng được làm từ vật liệu bền chắc, chịu lực tốt và an toàn cho người sử dụng. Khung nâng cũng là nơi lắp đặt bình ac-quy để cung cấp năng lượng cho xe.
- Giá nâng: Là bộ phận giúp điều chỉnh độ cao của càng nâng, được làm từ thép dày và vòng bi để chịu tải trọng cao và đảm bảo độ chính xác trong quá trình nâng hạ hàng hóa.
- Càng nâng: Là bộ phận tiếp xúc trực tiếp với các pallet hàng hóa, được gắn với thanh đỡ đầu xy-lanh để có thể di chuyển lên xuống theo piston.
- Đối trọng: Là bộ phận giữ cho xe cân bằng khi nâng, hạ hay vận chuyển hàng hoá. Bình ac-quy của xe nâng điện thường được đặt ở phần sau xe để tạo ra đối trọng.
- Mui xe: Là bộ phận bảo vệ người lái khỏi những tác động từ bên ngoài, được làm từ kim loại chắc chắn.
- Động cơ điện: Là hệ thống mô tơ khép kín, được bố trí ở bên trong xe để tạo ra sức kéo cho xe. Tùy theo từng dòng xe mà có thể sử dụng một hoặc hai loại động cơ điện cho việc nâng và hạ hàng hóa.
- Hệ thống điều khiển: Là hệ thống gồm các cảm biến từ và các board mạch điều khiển, có chức năng nhận và truyền tín hiệu từ người lái đến các bộ phận của xe.
- Hệ thống bánh xe: Là hệ thống gồm các bánh xe được làm từ nhựa PU hoặc cao su cao cấp, có thể phân biệt thành các bánh tải và bánh lái hoặc đều là bánh tải, tùy thuộc vào từng model xe.
Xe nâng điện có nguyên lý hoạt động như thế nào?
Xe nâng điện là một thiết bị hỗ trợ vận chuyển và xếp dỡ hàng hóa trong các kho bãi, nhà xưởng hay cảng. Xe nâng điện có hai chức năng chính là di chuyển và nâng hạ hàng hóa.
Để hiểu rõ hơn về cách thức hoạt động của xe nâng điện, chúng ta cần phân biệt hai quá trình khác nhau: quá trình di chuyển xe và quá trình nâng hạ hàng hóa.
Quá trình di chuyển xe nâng điện được thực hiện bằng cách sử dụng bánh răng và hệ thống xy lanh đẩy.
Bánh răng giúp truyền động cho bánh xe của xe nâng điện, cho phép xe di chuyển tới các vị trí mong muốn.
Hệ thống xy lanh đẩy giúp điều chỉnh góc nghiêng của càng nâng, cho phép xe vượt qua các chướng ngại vật trên đường.
Quá trình nâng hạ hàng hóa là quá trình quan trọng nhất của xe nâng điện, giúp di chuyển các pallet hàng hóa có trọng lượng khác nhau lên các độ cao khác nhau.
Quá trình này được thực hiện bằng cách sử dụng bơm dầu thủy lực, hệ thống bánh đà, dây xích và xy lanh nâng.
Bơm dầu thủy lực đẩy dầu vào trong xy lanh nâng, làm cho khung nâng của xe được đẩy lên trên cao.
Hệ thống bánh đà và dây xích làm cho con lăn trên giá nâng di chuyển trong ray, kéo càng nâng và pallet hàng hóa lên trên cao.
Xy lanh nghiêng giúp ngả càng nâng về sau, để giữ cho hàng hóa không bị trôi về trước.
Khi khung nâng đạt đến độ cao cần thiết, bơm thủy lực sẽ ngưng đẩy dầu vào trong xy lanh. Hàng hóa sẽ được đặt tại vị trí yêu cầu.
Quá trình nâng kết thúc, lượng dầu còn lại trong xy lanh sẽ được trả ngược về thùng chứa. Khi đó, xy lanh nâng sẽ tụt dần xuống và đưa khung nâng trở về vị trí ban đầu.
Sau khi hoàn thành quá trình nâng hạ hàng hóa, xe nâng điện sẽ được điều khiển đến những vị trí xếp đặt bên trong kho.
Xích trên Puly sẽ chạy ngược vòng để đưa càng nâng và giá nâng về vị trí thấp nhất. Dầu bên trong hệ thống xy lanh nghiêng và xy lanh hạ sẽ được đưa trở về thùng chứa, để xe trở lại trang thái hoạt động bình thường.
Ưu điểm của xe nâng điện
Xe nâng điện là một loại xe nâng sử dụng nguồn điện để vận hành. Xe nâng điện có nhiều ưu điểm so với các loại xe nâng khác, đặc biệt là trong các môi trường làm việc kín và yêu cầu cao về an toàn và sạch sẽ.
Một số ưu điểm của xe nâng điện có thể kể đến như sau:
- Xe nâng điện tiết kiệm chi phí vận hành và bảo dưỡng.
Xe nâng điện sử dụng pin hoặc bình ắc quy để cung cấp năng lượng cho xe. Pin hoặc bình ắc quy có thể được nạp lại nhiều lần, giảm chi phí cho việc mua nhiên liệu.
Xe nâng điện cũng không yêu cầu dầu động cơ và dung dịch làm mát, giảm chi phí cho việc thay thế và bảo trì.
- Xe nâng điện thân thiện với môi trường và con người.
Xe nâng điện không tạo ra tiếng ồn lớn, không tạo khói bụi hay khí thải gây ô nhiễm môi trường.
Xe nâng điện cũng không có bình chứa nhiên liệu đằng sau, hạn chế vấn đề cháy nổ.
Xe nâng điện có phanh tự động giúp giảm hao mòn vật liệu phanh và giảm mệt mỏi cho người lái.
- Xe nâng điện linh hoạt và hiệu quả trong công việc.
Xe nâng điện có thể di chuyển và nâng hạ hàng hóa một cách nhanh chóng và chính xác. Xe nâng điện có kích thước nhỏ gọn, dễ dàng đi vào các khoảng hẹp và góc cạnh.
Xe nâng điện cũng có thể hoạt động trong nhiều giờ liên tục, chỉ cần nạp lại pin hoặc bình ắc quy khi cần thiết.
Tiêu chí về an toàn lao động khi điều khiển xe nâng
- Người vận hành xe nâng phải có sức khỏe đủ điều kiện và chịu trách nhiệm về hành vi của mình trong quá trình làm việc.
- Người vận hành xe nâng phải có chứng chỉ lái xe nâng và thẻ an toàn lao động do cơ quan có thẩm quyền cấp và còn hiệu lực. Người vận hành xe nâng cũng phải được huấn luyện về an toàn lao động nhóm 3.
- Người lao động phải được nắm rõ các nội quy an toàn lao động và tuân thủ chúng. Các phương tiện bảo vệ cá nhân phải được cung cấp đầy đủ và đảm bảo chất lượng cho người lao động.
- Xe nâng khi hoạt động phải có giấy kiểm định chất lượng xe nâng do cơ quan có thẩm quyền cấp và còn hiệu lực.
- Xe nâng phải được bảo trì bảo dưỡng định kỳ theo quy định của nhà sản xuất hoặc tối thiểu là 1000 giờ hoạt động hoặc 1 năm/ 1 lần.
- Không được bốc dỡ hàng hóa vượt quá tải trọng cho phép của xe nâng theo quy định của nhà sản xuất.
Lưu ý khi vận hành xe nâng điện
Để vận hành xe nâng một cách an toàn và hiệu quả, người vận hành cần thực hiện đầy đủ các bước sau:
Trước khi vận hành:
- Kiểm tra kỹ lưỡng các bộ phận của xe nâng như bánh xe, hệ thống phanh, hệ thống nâng hạ, mức nhiên liệu, bộ lọc gió, bộ lọc dầu, hệ thống làm mát và dầu thủy lực.
- Phát hiện và báo cáo các vấn đề rò rỉ dầu nhớt nếu có.
- Thắt dây an toàn, đưa tay cầm điều khiển về vị trí trung gian và bật công tắc.
- Bấm còi để cảnh báo xung quanh trước khi di chuyển.
Trong khi vận hành:
- Di chuyển xe nâng ở độ cao thấp nhất có thể để giảm nguy cơ lật xe hoặc rơi hàng.
- Lên hoặc xuống dốc cần điều chỉnh độ cao và độ nghiêng của càng nâng để tránh va đập và rơi rớt hàng hóa.
- Ở những khu vực có tầm nhìn hạn chế như góc cua, ngã rẽ, chỗ giao nhau, khu vực có người đi lại, cần bật còi xe để cảnh báo. Ở những địa hình trơn trượt, có độ dốc cao, cần giữ tốc độ chậm để an toàn.
- Luôn đảm bảo đủ ánh sáng trong khi điều khiển và tập trung cao độ để tránh tình huống bất ngờ. Tránh mang các loại hàng hóa che khuất tầm nhìn.
- Trong trường hợp bắt buộc phải có người hỗ trợ điều hướng. Nếu sử dụng pallet cần đảm bảo hàng hóa không bị đặt lệch, không xê dịch khi nâng hàng.
- Cố định bằng dây buộc khi cần thiết. Không cho bất cứ ai đi qua dưới càng nâng khi đang vận hành xe nâng nâng tải. Đảm bảo xe tải, container được gài thắng và nêm bánh xe trước khi chất hàng hóa lên.
Sau khi vận hành:
- Đưa xe về vị trí quy định, hạ càng xe, gài thắng, tắt máy.
- Kiểm tra lại bánh xe xem có bị cuốn rác vào hay không. Ghi chú lại thời gian sử dụng xe, tiến hành cắm sạc nếu dùng loại xe nâng điện.
- Các lỗi phát sinh nếu có cũng cần báo lại với đội kỹ thuật để xử lý gấp.
các bước chi tiết cách lái xe nâng an toàn
Bước 1: Những lưu ý trước khi lái xe nâng Bạn cần phải biết
Yêu cầu với người lái:
- Chỉ những người đã được đào tạo và cấp giấy phép mới được phép lái xe nâng hàng.
- Mặc đồ bảo hộ lao động gồm áo khoác phản quang, giày an toàn và mũ cứng.
- Rửa sạch tay để tránh trơn trượt khi cầm vô lăng hoặc cần điều khiển.
- Kiểm tra các bộ phận của xe nâng như cần điều khiển, phanh xe, lốp xe, cột nâng và thiết bị cảnh báo. Nếu phát hiện có hư hỏng hoặc không hoạt động bình thường, báo ngay cho người quản lý và không sử dụng xe nâng đó.
- Kiểm tra điện lượng của pin hoặc bình ắc quy để đảm bảo xe có thể hoạt động trong thời gian dài.
Khi lái xe nâng và nâng hạ hàng hóa:
- Lái xe nâng hàng theo các đường chỉ định và quan sát các biển báo để điều chỉnh chiều cao của càng nâng cho phù hợp.
- Khi lái xe nâng gần các mép của đường dốc, bến tàu hay các tấm cầu, phải cẩn thận để tránh rơi qua mép hoặc gãy tấm cầu.
- Không vượt quá tốc độ giới hạn cho phép và chuyển hướng chậm khi đi vào các góc cua để hạn chế nguy cơ xe nâng bị lật.
- Khi lái xe nâng trên mặt sàn trơn trượt hoặc không đồng đều, phải chú ý an toàn và giảm tốc độ.
- Khi ra vào các lối cửa, phải bật còi di chuyển để nhắc nhở mọi người xung quanh, tránh va chạm không đáng có xảy ra.
- Khi nâng hạ hàng hóa, phải đảm bảo tải được nghiêng về hướng phía trong của người lái xe để tăng sự ổn định. Không được nâng hàng quá tải trọng của xe và phải phân bố đồng đều hàng hóa để giữ sự cân bằng.
- Khi lái xe đi lùi, phải quan sát kỹ sau lưng để tránh va chạm với người hoặc vật thể khác.
- Khi lên dốc, phải điều khiển đúng lực và tải. Khi xuống dốc, phải kiểm tra kỹ phanh xe.
Khi dừng xe nâng và tiếp nhiên liệu
- Khi dừng xe nâng, phải đặt càng nâng xuống mặt sàn và kéo phanh tay. Tắt nguồn điện và rút chìa khóa ra khỏi xe.
- Chỉ tiếp nhiên liệu cho xe nâng tại những địa điểm được chỉ định. Không tiếp nhiên liệu khi xe nâng đang hoạt động hoặc nóng. Không hút thuốc hoặc sử dụng lửa khi tiếp nhiên liệu.
Bước 2: Chú ý Điều chỉnh thay đổi ghế ngồi cho phù hợp
Ghế ngồi là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự thoải mái và an toàn của người lái xe nâng.
Bạn cần điều chỉnh ghế ngồi cho phù hợp với thể chất và tầm nhìn của mình trước khi lái xe nâng.
Cách điều chỉnh ghế ngồi như sau:
- Kéo cần điều chỉnh ghế ngồi để thay đổi khoảng cách giữa ghế và vô lăng. Bạn có thể di chuyển ghế về phía trước hoặc phía sau cho đến khi cảm thấy thoải mái và dễ dàng điều khiển xe nâng.
- Thắt đai an toàn để bảo vệ bản thân khỏi các va chạm hoặc rơi xuống khi lái xe nâng.
- Đảm bảo chìa khóa đang ở chế độ “OFF” khi điều chỉnh ghế ngồi để tránh khởi động xe nâng bất ngờ.
- Sau khi điều chỉnh xong, phải thả cần điều chỉnh về lại vị trí khóa và kiểm tra xem ghế ngồi đã được khóa chặt hay chưa.
Bước 3: khởi động các loại động cơ đề Của Xe Nâng
Tùy thuộc vào loại động cơ xe nâng mà bạn sử dụng, bạn cần thực hiện các bước khởi động khác nhau như sau:
- Xe nâng động cơ xăng: Kéo thắng tay, đưa cần nâng hạ về vị trí trung gian (nếu cần), tra chìa khóa vào ổ và bật sang chế độ “ST” để khởi động động cơ. Khi thả chìa khóa ra, chìa khóa sẽ tự chuyển sang chế độ “ON”.
- Xe nâng động cơ gas: Kéo thắng tay, đưa cần nâng hạ về vị trí trung gian (nếu cần), tra chìa khóa vào ổ và dùng chân đạp nhẹ bàn đạp ga. Bật chìa khóa sang chế độ “ST” để khởi động động cơ. Khi thả chìa khóa ra, chìa khóa sẽ tự chuyển sang chế độ “ON”.
- Xe nâng động cơ diesel: Kéo thắng tay, đưa cần nâng hạ về vị trí trung gian (nếu cần), tra chìa khóa vào ổ và bật sang chế độ “ON” để khởi động động cơ. Lưu ý rằng bạn không được rời xe nâng khi xe nâng vẫn ở chế độ “ON”. Bạn phải tắt chìa khóa về vị trí “OFF” và rút chìa khóa ra khỏi ổ khi không sử dụng xe nâng. Bạn cũng phải kiểm tra thắng tay và cần nâng hạ trước khi khởi động xe nâng. Bạn chỉ nên vận hành xe nâng ở những nơi có thông gió tốt.
Bước 4: Sau khi khởi động xe nâng Cần làm gì?
Sau khi bật công tắc khởi động, người vận hành cần làm mát động cơ xe nâng cho đến khi nhiệt độ đạt 50 độ C.
Đồng thời, kiểm tra các hạng mục quan trọng như cần điều khiển, phanh xe, lốp xe, cột nâng và thiết bị cảnh báo để đảm bảo hoạt động an toàn và hiệu quả.
Ngoài ra, người vận hành cũng cần lắng nghe tiếng động của động cơ để phát hiện các sự cố bất thường. Cuối cùng, kiểm tra màu khói xả ra của xe nâng để đánh giá tình trạng của động cơ.
Bước 5: Hướng dẫn chi tiết cách lái xe nâng hàng
Để lái xe nâng hàng một cách an toàn và hiệu quả, bạn cần thực hiện các bước sau:
- Kiểm tra khu vực lái xe trước khi di chuyển xe nâng, loại bỏ hoặc tránh các trở ngại hay vật cản.
- Nghiêng trụ của xe nâng về phía sau để giữ cân bằng cho hàng hóa. Nâng càng nâng lên khoảng 15-20cm so với mặt đất.
- Để di chuyển xe nâng, kéo cần số về phía trước hoặc phía sau tùy theo hướng muốn đi. Thả thắng tay và đạp bàn thắng hoặc bàn cắt số để giải phóng động cơ. Đạp nhẹ bàn gas để tăng tốc độ.
- Nếu xe nâng có bàn đạp điều khiển tiến lùi, bạn có thể đạp bàn đạp bên trái để đi tiến và bàn đạp bên phải để đi lùi.
- Để điều chỉnh tốc độ của xe nâng, bạn chỉ cần tăng hoặc giảm lực nhấn ở bàn đạp ga hoặc bàn đạp điều khiển tiến lùi.
- Khi dừng xe nâng, hãy chuyển cần số về vị trí trung tâm và kéo thắng tay. Điều này sẽ bảo vệ các thiết bị của xe khỏi hư hỏng.
Người lái cần chú ý một vài điều sau trong khi lái xe nâng điện:
- Người điều khiển xe nâng cần tập trung cao độ khi khởi động và di chuyển xe. Chú ý quan sát các vật cản và người lao động xung quanh.
- Giữ khoảng cách an toàn với các vật thể gần kề, đặc biệt là ở những nơi có tầm nhìn hạn chế. Lái xe ở một tốc độ phù hợp và thấp.
- Khi xuống dốc, phải sử dụng thắng và giảm tốc. Nếu xe nâng có mang tải, phải di chuyển lùi về phía sau. Nếu xe nâng không mang tải, phải di chuyển tiến lên phía trước.
- Khi lên dốc, không được để đầu của càng nâng và mặt dưới của pallet chạm đất. Nếu xe nâng có mang tải, phải di chuyển tiến lên phía trước. Nếu xe nâng không mang tải, phải di chuyển lùi về phía sau.
Bước 6: dừng và đổ xe nâng hàng an toàn
Khi bạn muốn dừng xe nâng hàng, bạn phải thực hiện các bước sau:
- Thả bàn đạp gas hoặc bàn đạp tiến lùi và đạp thắng để giảm tốc độ xe nâng.
- Nghiêng trụ nâng về phía trước và hạ càng xuống mặt sàn. Kéo cần nâng hạ và thắng tay về vị trí trung gian.
- Tắt chìa khóa và rút ra khỏi ổ. Nếu bạn quên tắt chìa khóa, động cơ sẽ báo động và tự động tắt sau 3 phút. Khi bạn muốn đổ xe nâng, bạn phải lưu ý các điểm sau:
- Đổ xe nâng ở những nơi quy định, an toàn, không gây cản trở giao thông và không khuất tầm nhìn. Nếu cần, bạn có thể dùng biển báo hoặc đèn báo để cảnh báo người khác.
- Tránh đổ xe nâng ở những nơi có dốc nghiêng. Nếu không có lựa chọn khác, bạn phải chèn vật cản vào các lốp xe để chống trượt.
- Đảm bảo lốp xe không bị lún hoặc trượt. Đổ xe nâng ở những nơi đất cứng và bằng phẳng.
- Nếu xe nâng không bị lỗi, hãy hạ càng nâng xuống dưới đất.
- Chỉ rời khỏi xe nâng khi xe đã dừng hoàn toàn. Không bao giờ nhảy khỏi xe nâng vì điều đó rất nguy hiểm.
Việc điều khiển xe nâng điện đứng lái cần tuân theo nguyên tắc gì?
Xe nâng điện đứng lái là một loại xe nâng hiện đại và tiện lợi thường xuyên được sử dụng.
Tuy nhiên việc sử dụng loại xe này cũng cần phải tuân thủ các quy tắc an toàn khi sử dụng.
Để điều khiển xe nâng điện đứng lái một cách an toàn và hiệu quả, bạn cần tuân thủ các nguyên tắc sau:
- Chỉ di chuyển xe hoặc càng nâng khi hàng hóa trên càng nâng hoặc ballet đã ổn định, cân bằng và không bị lệch. Điều này sẽ giúp tránh rơi vỡ hàng hóa và gây nguy hiểm cho người xung quanh.
- Điều chỉnh tốc độ xe phù hợp với trọng lượng hàng hóa và địa hình đường đi. Khi hàng hóa nặng hoặc đường trơn, gồ ghề, bạn phải di chuyển chậm hơn và cẩn thận hơn.
- Khi hàng hóa xếp cao và che khuất tầm nhìn, bạn phải di chuyển xe chậm và có người hướng dẫn. Bạn cũng có thể hạ càng nâng xuống một chút để nhìn rõ hơn.
- Khi quay xe, bạn phải quan sát xung quanh để tránh va chạm với người hay vật cản. Bạn cũng phải để ý đến chiều dài của càng nâng và hàng hóa để không bị vướng vào gì.
- Khi phanh xe, bạn phải làm nhẹ nhàng và từ từ. Bạn không nên phanh gấp khi đang có hàng hóa trên càng nâng vì điều đó có thể làm mất thăng bằng và gây tai nạn.
Đó là những Hướng Dẫn Lái Xe Nâng Điện an toàn và chuyên nghiệp mà Top10vietnam đã biên soạn cho bạn.
Bạn nên thực hiện đúng các hướng dẫn này để tăng cường hiệu quả công việc và bảo vệ sức khỏe lao động.
Chúng tôi hi vọng bài viết này sẽ mang lại cho bạn những thông tin hữu ích!
